Dynamika występowania niżówek w rzekach górskich i wyżynnych na przykładzie Wisłoki i Górnego Wieprza. Cz. 1. Sezonowość / Katarzyna Baran-Gurgul, Krzysztof Raczyński // Woda–Środowisko–Obszary ... więcej

Dynamika występowania niżówek w rzekach górskich i wyżynnych na przykładzie Wisłoki i Górnego Wieprza. Cz. 1. Sezonowość / Katarzyna Baran-Gurgul, Krzysztof Raczyński // Woda–Środowisko–Obszary Wiejskie = Water–Environment–Rural Areas [Dokument elektroniczny]. – 2016, T. 16, Z. 4 (56), s. 17-31 : rys., tab., wykr. – Tryb dostępu: http://www.itep.edu.pl/wydawnictwo/woda/zeszyt_56_2016/Baran%20Gurgul.pdf. – Bibliogr. s. 29-30, Streszcz., Summ. – Tyt. streszcz.: Dynamics of low flows in mountain and upland rivers on example of Wisłoka and Upper Wieprz rivers. 1. Seasonality. – ISSN 1642-8145

Celem niniejszej pracy jest charakterystyka sezonowości niżówek występujących w rzekach mających zlewnie o różnych warunkach obiegu wody oraz wskazanie o kresów o najwyższym stopniu zagrożenia ... więcej

Celem niniejszej pracy jest charakterystyka sezonowości niżówek występujących w rzekach mających zlewnie o różnych warunkach obiegu wody oraz wskazanie o kresów o najwyższym stopniu zagrożenia wystąpieniem niżówki. W pracy wykorzystano wartości dobowe przepływów z okresu 01.11.1983–31.10.2013, udostępnione p rzez IMGW dla 7 przekrojów wodowskazowych umieszczonych na rzekach o charakterze górskim – Wisłoka i jej dopływy o raz 6 przekrojów położonych na rzekach o charakterze wyżynnym w zlewni górnego Wieprza. Do identyfikacji okresów niżówkowych wykorzystano metodę PUT (ang. Peak Under Threshold) z przepływem granicznym wynoszącym Q 70% . W celu przedstawienia dynamiki sezonowej zastosowano miary sezonowości Markhama oraz analizę współczynników autokorelacji ACF z przesunięciem od 1 do 24 miesięcy. Na podstawie analizy stwierdzono przewagę niżówek w sezonie letnim. Rozkład zjawiska w ciągu roku był zorientowany sezonowo w rzekach górskich, gdzie niżówki kumulowały się głównie w drugiej połowie sezonu letniego. W rzekach wyżynnych rozkład objętości niżówek w ciągu roku był nieco bardziej wyrównany. Zarówno w przypadku rzek górskich, jak i wyżynnych zaobserwowano występowanie dwóch okresów z mniejszą liczbą niżówek (okres wiosenny – przełom marca i kwietnia oraz jesienny – październik–listopad). Zaobserwowano również większą liczbę niżówek w sezonie zimowym na obszarze wyżynnym w rzekach mających zlewnie o większej lesistości, jak też w rzekach górskich mających zlewnie o mniejszej lesistości. Analiza autokorelacji świadczy o występowaniu wyraźnych cyklów półrocznych i rocznych w kształtowania się niżówek.

The main goal of this study was to characterize seasonal occurrence of low flows during a year period, in catchments of different character and indication of periods with the highest risk of low flows ... więcej

The main goal of this study was to characterize seasonal occurrence of low flows during a year period, in catchments of different character and indication of periods with the highest risk of low flows occurrence. The study was based on the daily flows data series from period 01.11.1983– 31.10.2013, provided by IMGW for 7 gauging sections located on rivers with mountain character – in catchment of Wisłoka River and 6 sections located in upper Wieprz catchment on Lublin Upland. To identify periods of low flows PUT (Peak Under Threshold) method was used with threshold at Q 70%. To present seasonal dynamics Markham seasonality index and anal ysis of autocorrelation coefficient ACF (with displacement from 1 to 24 months) were used. The analysis showed superiority of low flows that are occurring in summer season in both areas. More s eason-focused distribution of phenomenon were observed in mountain catchments, where low flow s were accumulating mainly in the second part of summer season. In the upland catchments dist ribution of low flows volumes was more balanced over the year. In both areas two periods with red uced prevalence of low flows were observed: first at spring (March/April) and second at autumn (O ctober/November). There was also an increase in the share winter season low flows in upland catchments with greater forest cover and in mountain catchment with the lowes t afforestation. Autocorrelati on analysis showed a distinct semiannual and annual cycles in low flows occurrence.