Metropolitalne uwarunkowania rozwoju małych miast i zmian w ich tożsamości – przykład Słomnik i Niepołomic
Wariant tytułu
Small town growth and identity changes metropolitan conditioning – the case studies of Słomniki and Niepołomice
Autor
Wójtowicz-Wróbel, Agnieszka
Opublikowane w
Czasopismo Techniczne. Architektura
Numeracja
R. 105, Z. 14, 5-A
Data wydania
2008
Miejsce wydania
Kraków
Wydawca
Wydawnictwo PK
Język
polski
angielski
Abstrakt
Małe miasta położone w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym to lokalne ośrodki gospodarcze, administracyjne itd. mające wiele problemów przestrzennych, funkcjonalnych i społecznych. Zmiana ustroju społeczno- gospodarczego po 1989 r. z jednej strony stworzyła nowe szanse, dając możliwości rozwojowe, z drugiej natomiast była przyczyną powstawania licznych zagrożeń. Powodem tych przemian były m.in. brak skutecznie działających narzędzi planistycznych oraz przyzwolenie na wszelką aktywność mieszkańców i władz miasteczek – często szkodliwą dla unikatowych małomiejskich wartości kulturowych czy przyrodniczych. Włączenie małych miast w strukturę Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego na początku XXI w. stwarza nowe szanse, ale i zagrożenia. Zjawiska metropolizacji prowadzą do zmian w przestrzennej strukturze układów urbanistycznych, które mogą wpływać niekorzystnie na tożsamość miasteczek. Jednocześnie małe miasta znajdujące się w obszarze oddziaływania Krakowa, poprzez zrównoważony rozwój ukierunkowany na właściwe wykorzystanie ich naturalnej specyfiki i zachowanie małomiasteczkowych walorów, mogą odegrać istotną rolę w krystalizacji sieci osadniczej KrOM.
Small towns situated in the Kraków Metropolitan Area are local economic, administrative etc. centers with accumulated numerous spatial, functional and social problems. The change of the social and political system, taking place after 1989, created new chances and a new potential of growth on the one hand, but on the other hand it gave rise to numerous dangers. The reason for these transformations was i.a. lack of effective planning instruments as well as permissive attitude towards any activities undertaken by the town inhabitants and local governments – which frequently proved harmful to the unique small-town cultural or natural values. Inclusion of small towns into the structure of the Kraków Metropolitan Area at the beginning of the 21st century creates new chances but also new dangers. Phenomena accompanying metropolization lead to changes in the spatial structure of urban systems that may have adverse influence on small town identities. On the other hand, however, small towns situated within the range of Kraków's influence, through balanced growth oriented towards making proper use of their specific natural character and preserving the small-town qualities, may play a major role in the process of the KrOM settlement lay-out crystallization.
