Open Access, biblioteki naukowe, biblioteki cyfrowe, lista A–Z, bazy danych
Open Access, science librariesb, digital libraries, list A-Z, data bases
Wiedzę naukową dystrybuuje wiele instytucji (w tym instytucje rządowe, wydawcy, autorzy, biblioteki). Otwarte zasoby wiedzy zwiększają dostępność poszukiwanych przez użytkowników materiałów, ułatwiają korzystanie z publikacji trudno dostępnych, bez ograniczeń czasu i miejsca, podnoszą jakość kształcenia, w tym zdalnego, umożliwiają także prezentowanie i promowanie dorobku naukowego pracowników polskich uczelni na świecie. Rozwój koncepcji otwartych zasobów wiedzy implikuje nowe usytuowanie bibliotek naukowych w pośrednictwie między autorem a odbiorcą publikowanych treści. Biblioteka nie tylko gromadzi, przechowuje i udostępnia zasoby naukowe, ale także zapewnia odpowiednie narzędzia, umożliwiające otwarty dostęp twórcom i użytkownikom do lokalnych i zdalnych zasobów wiedzy. Otwarte zasoby odgrywają coraz większą rolę w procesie dydaktycznym i badaniach naukowych realizowanych w szkołach wyższych, dlatego biblioteki akademickie aktywnie włączają się zarówno w ich tworzenie i udostępnianie (np. biblioteki cyfrowe, repozytoria), jak i w promocję idei Open Access w środowiskach akademickich. W tym kontekście przegląd otwartych zasobów wiedzy (baz pełnotekstowych, bibliograficzno-abstraktowych, bibliotek cyfrowych, portali i in.) na stronach www bibliotek stanowi próbę odpowiedzi na pytania dotyczące zaangażowania polskich bibliotek naukowych w upowszechnianie otwartych zasobów wiedzy. Ukazuje jednocześnie sposoby ich udostępniania oraz wielkość i różnorodność zasobów w wolnym dostępie oferowanym przez biblioteki akademickie. Badaniem realizowanym w I kwartale 2011 r. objęto biblioteki politechnik i uniwersytetów ekonomicznych wyższych szkół publicznych w Polsce.
Scientific knowledge is distributed by numerous institutions (including government institutions, publishers, libraries) and authors themselves. Open knowledge resources increase the availability of materials sought by users and enable access to publications that otherwise would be hard to get, from any place and in almost no time. They improve the quality of education, including remote education as well as enable presenting and promoting scientific achievements of Polish scientists in the world. The development of the concept of open knowledge implies a new position of scientific libraries that go between authors and recipients of the knowledge published. Libraries not only gather, store and distribute scientific resources but also provide proper tools that allow access to local and remote knowledge sources both for authors and users. Open resources play increasing role in teaching processes and scientific research run in colleges and universities. Thus academic libraries get involved actively in creating open resources and their distribution (e.g. digital libraries, repositories), as well as in promoting the idea of Open Access in academic environment. In this respect, the review of the open knowledge (full text, bibliographic and abstract databases, digital libraries, portals etc.) on the web sites of libraries is an attempt to answer the question how Polish scientific libraries get involved in popularization of open knowledge resources. The authors present size and variety of free resources offered by academic libraries and means of their. The research run in the first quarter of 2011 covered scientific libraries of public technical and economical universities in Poland.
