Od czasu upadku ostatniej dynastii Chin oryginalna zabudowa hutongów Pekinu, pochłaniana przez dynamicznie modernizowaną tkankę miejską, ulegała procesowi nieustannej degradacji. W zgiełku radykalnych ... więcej

Od czasu upadku ostatniej dynastii Chin oryginalna zabudowa hutongów Pekinu, pochłaniana przez dynamicznie modernizowaną tkankę miejską, ulegała procesowi nieustannej degradacji. W zgiełku radykalnych zmian urbanistycznych, których motorem napędowym była kiedyś ideologia, a współcześnie zysk, zabrakło miejsca dla działań motywowanych potrzebami mieszkańców tradycyjnych domów dziedzińcowych. Mimo wielu katastrofalnych w skutkach przedsięwzięć rozwojowych podejmowano także inicjatywy, które miały szansę złagodzić negatywny efekt gwałtownego przyrostu nowoczesnej tkanki miejskiej – czy wykorzystano zakumulowany w nich potencjał? Jak wyglądał powolny i metodyczny proces usuwania przestarzałych komponentów miasta, mający na celu zaspokojenie potrzeb wzrastającej liczby mieszkańców? Kiedy obserwuje się ocalałe od destrukcji ślady architektury czasów zamierzchłych, rodzi się jeszcze jedno, najważniejsze pytanie – o to, jaka czeka je przyszłość. Przedstawiona w artykule historia i analizy oparte na wybranych materiałach badawczych kreślą podstawy rozumienia problematyki konserwacji tradycyjnej zabudowy w silnie zurbanizowanym środowisku miejskim, a także przedstawiają zarys metodologiczny najnowszych przedsięwzięć stosowanych przez specjalistów, nieobojętnych wobec skarbów historii architektury.

Niniejszy artykuł dotyczy krajobrazu kulturowego średniowiecznego miasta Lorsch, które jest położone na terenie Niemiec, nad rzeką Weschnitz.
W skład zasobu dziedzictwa kulturowego Lorsch wchodzi ... więcej

Niniejszy artykuł dotyczy krajobrazu kulturowego średniowiecznego miasta Lorsch, które jest położone na terenie Niemiec, nad rzeką Weschnitz.
W skład zasobu dziedzictwa kulturowego Lorsch wchodzi układ urbanistyczny miasta, charakterystyczna dla tego regionu drewniana zabudowa o konstrukcji szachulcowej oraz, a może przede wszystkim, relikty zespołu dawnego opactwa i klasztoru Altenmünster z epoki karolińskiej. Kompleks ten w 1991 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Od tego czasu na terenie dawnego opactwa prowadzone są prace rewaloryzacyjne, dzięki którym dla zwiedzających udostępniane są kolejne relikty tego cennego założenia. Planuje się także utworzenie tutaj tzw. „osi kulturowej”, będącej połączeniem reliktów opactwa benedyktynów z miejscem, gdzie zlokalizowane było Altenmünster. Tak poprowadzona trasa ma umożliwić turystom zwiedzanie Altenmünster i zapewniać połączenie z archeologicznym parkiem Lauresham. Wszystkie elementy architektoniczne, relikty archeologiczne oraz wątki kulturowe położone na „osi” będą odpowiednio zaakcentowane i opisane przy pomocy tablic informacyjnych. Jeżeli plan ten będzie sfinalizowany, to zespół kulturowy Lorsch stanie się zapewne jedną z najciekawszych tego typu otwartych przestrzeni muzealnych w Europie.

Postęp cywilizacyjny i rozwój technologiczny od stuleci wymuszał zmiany użytkowania przestrzeni miejskich, w tym może przede wszystkim substancji architektonicznej budującej tkankę urbanistyczną. ... więcej

Postęp cywilizacyjny i rozwój technologiczny od stuleci wymuszał zmiany użytkowania przestrzeni miejskich, w tym może przede wszystkim substancji architektonicznej budującej tkankę urbanistyczną. Wraz z wprowadzeniem pojęcia zabytku nastąpił długotrwały proces uświadomienia sobie przez coraz szersze kręgi społeczne potrzeby ochrony dziedzictwa poprzednich epok. Obecnie wydaje się, że – przynajmniej w kręgach decyzyjnych – powszechna jest akceptacja dla konieczności adaptacji historycznych, wartościowych struktur do nowych celów, zamiast ich niszczenia i wyburzania. Globalne procesy ekonomiczne sprawiły, że w ostatnim półwieczu obserwujemy wycofywanie się produkcji przemysłowej, która niegdyś stanowiła o sile i mocnej pozycji naszego kontynentu, w inne obszary świata. Tym samym w miastach europejskich, także w obrębie ich centralnych dzielnic, pozostało wiele opustoszałych i niechcianych budynków, zespołów architektoniczno-urbanistycznych i struktur inżynieryjnych. Świadczące niegdyś o wysokim statusie miast i metropolii zabytki związane z dziedzictwem przemysłowym niejednokrotnie posiadają, poza historyczną, także dużą wartość artystyczną. Towarzyszą im często obiekty infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. Takie zespoły i obiekty, które nie mogą już pełnić dotychczasowych funkcji, adaptowane są coraz częściej na rozmaite potrzeby. Wiąże się to także z wytycznymi wynikającymi z potrzeb rozwoju zrównoważonego, w imię których konieczne wydaje się być ponowne wykorzystanie już raz zurbanizowanych obszarów, w celu zachowania jak największych terenów naturalnych poza miastami i wewnątrz nich. Wiele spośród obiektów użytkowanych uprzednio przez przemysł lub wojsko wydaje się być szczególnie predestynowanych do adaptacji na potrzeby kultury, co pokazuje szereg realizacji europejskich. W niniejszym artykule przedstawionych zostanie kilka przykładów takich realizacji z Madrytu.

Artykuł prezentuje wybrane aspekty metodologiczne nowego projektu archeologicznych badań powierzchniowych przeprowadzonych przez Uniwersytet Jagielloński w Krakowie w regionie miasta At-Tafi la (płd. ... więcej

Artykuł prezentuje wybrane aspekty metodologiczne nowego projektu archeologicznych badań powierzchniowych przeprowadzonych przez Uniwersytet Jagielloński w Krakowie w regionie miasta At-Tafi la (płd. Jordania). Nacisk położony jest głównie na metodykę prac prowadzonych w dwóch pierwszych sezonach badań. Przedstawiona jest również krótka historia projektu. Wymagający górski teren wybrany do badań oraz duża liczba odkrytych artefaktów wymaga odpowiedniego podejścia oraz właściwych metod dokumentacji i organizacji danych zebranych przy pomocy dostępnych urządzeń GPS i oprogramowania GIS.

Nowe budynki powstające w centrach miast wznoszone są w miejscach, gdzie istnieją jeszcze wolne przestrzenie lub w miejscu obiektów wyburzanych. Wytyczne projektowe są zazwyczaj bardzo ścisłe i ... więcej

Nowe budynki powstające w centrach miast wznoszone są w miejscach, gdzie istnieją jeszcze wolne przestrzenie lub w miejscu obiektów wyburzanych. Wytyczne projektowe są zazwyczaj bardzo ścisłe i nakazują odwołanie się do kanonu kulturowego obecnego w postaci zastanych lub odtwarzanych form architektonicznych. Lokalizacje te są bardzo prestiżowe, a nakłady finansowe na realizację inwestycji są ogromne. Inwestorzy i projektanci poszukują ciekawych rozwiązań, aby sprostać zapisom prawa miejscowego, a przy okazji realizować pod względem przestrzennym śmiałe wizje. W artykule przywołuje się realizacje współczesne, które w innowacyjny sposób podchodzą do kształtowania formy budynków w historycznych rejonach miast europejskich.

Grybów – jedno z najstarszych miast królewskich lokowanych na pograniczu Beskidu Niskiego i Pogórza Rożnowskiego – ujawnia w swej strukturze przestrzennej, mimo oczywistych przekształceń związanych ... więcej

Grybów – jedno z najstarszych miast królewskich lokowanych na pograniczu Beskidu Niskiego i Pogórza Rożnowskiego – ujawnia w swej strukturze przestrzennej, mimo oczywistych przekształceń związanych z wielowiekowym funkcjonowaniem miasta, wiele niemal klasycznych cech średniowiecznych, zdefiniowanych planów rozwiązywanych w terenie w oparciu o zasadę ortogonu. Potwierdzają to prowadzone przez autora badania układu przestrzennego Grybowa w oparciu o wielkość i kształt parceli mieszczańskiej. Już sam wybór miejsca pod założenie miasta jest niemal typowy dla lokacji tego okresu. Również wielkość założonego tu miasta mieści się w zbiorze średnich wielkości powierzchni, jaką zajmowała niemal większość ówczesnych miast małopolskich. W stosowane wówczas kanony wpisuje się także operowanie globalnym bilansem terenu przewidywanego pod nadania siedliskowe, wielkość rynku oraz przestrzeń zajęta przez wewnętrzny układ komunikacyjny. Przytoczone tu cechy nie wyczerpują jednak całości zagadnienia. Możemy dodać do nich zasadę kształtowania przestrzeni miejskiej w oparciu o z góry przyjęty moduł i stypizowaną pod względem swoich wymiarów działkę siedliskową.

Niniejszy esej jest próbą zwartego, a zarazem bieżącego przeglądu przeszłości i perspektyw zaawansowanego stylu postmodernistycznego we współczesnej architekturze. Mając właśnie to na względzie, ... więcej

Niniejszy esej jest próbą zwartego, a zarazem bieżącego przeglądu przeszłości i perspektyw zaawansowanego stylu postmodernistycznego we współczesnej architekturze. Mając właśnie to na względzie, autorzy prezentowanego tekstu skupiają swą uwagę na obecnych relacjach retrospekcji między architekturą inspirowaną zarówno modernizmem, jak i postmodernizmem, który nabiera cech nowego symbolizmu ożywionego imagologią połączoną z ideami estetyki ekologicznej.

Nowadays city of Alexandria has a very wide range of urban development projects, some of them has a major influence to the physical being of the city meanwhile others just have a small interpretation to ... więcej

Nowadays city of Alexandria has a very wide range of urban development projects, some of them has a major influence to the physical being of the city meanwhile others just have a small interpretation to its characteristics. The rapid growth of Alexandria city in the nineteenth century led to calls for parks to be provided for the health of all categories in the society. This could be seen as an early precedent to highlight the role of open spaces in supporting what we now call sustainable development. This paper proposes an urban development project which make a replacement of an urban crawl in Alexandria city into unique open space through presenting a comprehensive approach for assessing this suggested project to create a walkability area based on a combination of its conceptual and applicable aspects. Discussion of the sustainability modules to this new urban development project in Alexandria will be accomplished, by the aim of investigating its ability to stand against the future challenges. It is concluded that a significant attribute of urban design achieves continuity of the urban fabric and streets, because this facilitates flows. Wherever movements occur, there is vitality and flow creates eyes on the street producing spontaneous surveillance. Also, Comparison of contextual and neighbourhood before and after the project revealed the positive impact of the suggested project either on the built (physical) environment’s or health and social well-being.

Tematem artykułu są zabytkowe kamienice krakowskie, ich wartości i cechy charakterystyczne ukształtowania. Rozważane są przemiany architektoniczne dokonane w parterach średniowiecznych kamienic, ... więcej

Tematem artykułu są zabytkowe kamienice krakowskie, ich wartości i cechy charakterystyczne ukształtowania. Rozważane są przemiany architektoniczne dokonane w parterach średniowiecznych kamienic, przede wszystkim w ich sieniach. Adaptacje wnętrz kamienic do funkcji handlowych, usługowych spowodowały otwarcie (upublicznienie) strefy poprzednio prywatnej, ukrytej. Zaadaptowane do nowych funkcji stanowią część tkanki miasta, barwną, urozmaiconą, tętniącą życiem. Zachowały się jeszcze, choć w niewielkim procencie, kamienice z oryginalnymi wnętrzami parterów, z sieniami o imponujących kubaturach i znakomitych walorach kompozycyjnych. Odczytamy w nich ideę dawnego domu miejskiego, jego ukształtowanie. Omówiono kilka przykładowych kamienic z sieniami: Domu Hippolitów, Kamienicy Hetmańskiej, pałaców: Lubomirskich, Wielopolskich, Spiski, Ciołka oraz domu Prałata. Naświetlenie i przypomnienie walorów architektonicznych sędziwych kamienic może przyczynić się do skuteczniejszej ochrony już nielicznych oryginalnych wnętrz.

Artykuł prezentuje technologię elektronicznego osuszania murów zastosowaną w celu zabezpieczania przed wilgocią obiektów zabytkowych. Szwajcarski system Rondom oraz francuski Mur-tronic od 30 lat ... więcej

Artykuł prezentuje technologię elektronicznego osuszania murów zastosowaną w celu zabezpieczania przed wilgocią obiektów zabytkowych. Szwajcarski system Rondom oraz francuski Mur-tronic od 30 lat chronią skutecznie cenne budowle zabytkowe w Polsce, a także na Białorusi i Ukrainie. System elektronicznej ochrony, jako bezinwazyjny, ekologiczny i co ważne – odwracalny – nosi w sobie wszelkie znamiona szczególnej przydatności w dziedzinie konserwacji. W artykule podano przykłady zastosowanie systemu w szeregu cennych obiektów mających różnorodne i skomplikowane przyczyny zawilgocenia. Uzyskane efekty zilustrowano osiągniętymi wynikami potwierdzającymi skuteczność technologii. Opisany system poza walorami technicznymi stanowi często optymalne rozwiązanie z ekonomicznego punktu widzenia. W krajach zachodnich, na przestrzeni lat, technologia ta znalazła zastosowanie w kilkudziesięciu tysiącach obiektów zabytkowych i czas, aby stała się skutecznym narzędziem w rękach także naszych konserwatorów.

Ogród historyczny czy ogród zabytkowy, określenia coraz bardziej popularne w społeczeństwie chociażby z racji wzrastającego zainteresowania sztuką ogrodową czy ekologią w rozumieniu funkcjonowania ... więcej

Ogród historyczny czy ogród zabytkowy, określenia coraz bardziej popularne w społeczeństwie chociażby z racji wzrastającego zainteresowania sztuką ogrodową czy ekologią w rozumieniu funkcjonowania natury. Ogrody, czyli natura i kultura, a co za tym idzie, wyższy stopień wtajemniczenia w poznawaniu i funkcjonowaniu świata, towarzyszą nam na co dzień. Zdarza się, że w wartościowaniu i pytaniu co jest ważniejsze i dlaczego niekiedy natura zawłaszcza kulturę, ogród historyczny staje się niewygodnym „przedmiotem”, jeśli to on ma mieć większe znaczenie w wartościowaniu. Wspaniałe, zachowane ogrody XVII i XVIII wieku, jako niebywałe zjawiska kulturowe przyciągają rzesze turystów, choć nierzadko posiadają zakryte symbolami, nieczytelne dzisiaj znaczenie. Dopiero lektura odkrywania znaczeń przybliżyć może treść przesłania. Ale można także inaczej postrzegać piękno ogrodu poprzez znawstwo i rozumienie roślin czyli natury, bo w ogrodzie historycznym znaczenie roślin także jest niebagatelne.
Trzy omówione przykłady z różnych krajów, Wersal, Het Loo i Łazienki Królewskie, posiadają niejedną wspólną cechę. Mieszczą się one w pięknie zakomponowanej przyrody, w doborze charakterystycznych dla stylu roślin i w obecnej na terenie ogrodu architekturze. Tu także znaczenie architektury i jej cechy charakterystyczne zależą oczywiście od miejsca, w którym powstała.
Patrząc na zachowane, historyczne ogrody po różnych „przejściach”, możemy skierować swoje myśli na fenomen łączności natury i kultury i w tym upatrywać niezbywalnych wartości. Ochrona i utrzymanie tego dziedzictwa, jakim są ogrody historyczne, stosowanie metod konserwatorskich, właściwe zarządzanie, jak wiadomo, nie jest łatwe. Ale są do tego instrumenty, dzięki którym, jeśli będziemy z nich w należyty sposób korzystać, także przyszłe pokolenia będą mogły cieszyć się pięknem minionego czasu, gdzie utrzymana harmonia pomoże zawrócić z drogi dehumanizacji życia na drogę bogatszą – piękną w naturze, sztuce, kulturze, i nie zrażać się myślą, zapisaną już przez Platona, że prawda jest dla mędrca, piękno dla wrażliwego serca, a rzeczy piękne są trudne.