Rola i znaczenie przestrzeni publicznych w rozwoju historycznych struktur wiejskich na przykładzie Zamagurza Spiskiego / Małgorzata Drożdż-Szczybura, Agata Korzeniowska // W: Nowe zjawiska i procesy ... więcej

Rola i znaczenie przestrzeni publicznych w rozwoju historycznych struktur wiejskich na przykładzie Zamagurza Spiskiego / Małgorzata Drożdż-Szczybura, Agata Korzeniowska // W: Nowe zjawiska i procesy przestrzenne, funkcjonalne i społeczne w przeobrażaniu obszarów wiejskich / pod red. Przemysława Tomczaka. – Wrocław : Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego, 2019. – (Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego ; 45). – S. 71-89 : fot., mapy, schem. – Bibliogr. s. 87, Streszcz., Summ. – Tyt. streszcz.: Public spaces as a part of development of historical rural structures on the example of Zamagurze Spiskie. – ISBN 978-83-62673-72-8

Przestrzenie publiczne, w szerokim rozumieniu obszarów społecznych interakcji, są jednymi z głównych elementów układu osadniczego, wypełniających go „między budynkami” (Drożdż-Szczybura ... więcej

Przestrzenie publiczne, w szerokim rozumieniu obszarów społecznych interakcji, są jednymi z głównych elementów układu osadniczego, wypełniających go „między budynkami” (Drożdż-Szczybura 2006). Ich kształty oraz jakość zagospodarowania są niezmiennie zależne od ludzi, ich twórców i użytkowników. Dobra przestrzeń sprzyja tworzeniu kontaktów i różnej skali społeczności, budującej większe skupiska – osiedla, wsie i miasta. Można więc powiedzieć, że problem odpowiedniego zagospodarowania przestrzeni publicznych oraz ich styku z prywatnymi, jest jednym z kluczowych dla prawidłowego rozwoju, rozumianego jako długofalowy i oparty na lokalnych uwarunkowaniach. Niniejszy rozdział wskazuje problemy obszarów interakcji społecznych w układach o genezie historycznej na przykładzie Zamagurza Spiskiego. W jego granicach, po stronie polskiej jak i słowackiej, rozwijają się aktualnie struktury w których nadal czytelne są ich rdzenne, historyczne zarysy, wywodzące się z tradycji i lokalnych uwarunkowań. Współcześnie wpisują się one w aktualne problemy obszarów wiejskich w zakresie stanu zagospodarowania oraz planowania przestrzennego. Artykuł opisuje historyczne zasady funkcjonowania wybranych przykładów oraz ich późniejsze przemiany. Wnioski z powyższych analiz zestawione zostały z zapisami obowiązujących na ich terenach planach zagospodarowania. Pozwoliło to wskazać prawdopodobne lub pożądane, zdaniem autorek, scenariusze funkcjonowania przestrzeni publicznych oraz lokalnych społeczności jako jednych z ważnych dróg rozwoju omawianych obszarów.

As the examples of the village of Zamagurze Spiskie indicate, problems of public spaces in historical rural systems are influenced by many factors, both ex-ternal and internal. The historical structure, ... więcej

As the examples of the village of Zamagurze Spiskie indicate, problems of public spaces in historical rural systems are influenced by many factors, both ex-ternal and internal. The historical structure, which had its origins in the 15th or 17th century, is currently a sphere of influence of completely new forces, where problems characterizing the 21st century are being solved. The inhabitants' needs are also different. Particularly important in this system is the role of the local community, supported by the activities of local government. The latter creates a local development policy – a necessary condition to achieving the right living conditions. A common strategy, reaching beyond the needs of individual residents, should create a space for mutual interaction in diverse fields, building a sense of security and belonging to a group, which is consciously embedded in the historical structure and has a strong sense of local tradition. In a broader, more regional sense, public areas are a place that should, especially in Zamagurze, generate intercultural encounters and ties. Currently, tradition and cultural exchange is present on local level. Regional language and traditional dress are still alive. However, solutions to everyday problems of younger, less conscious generations do not fit into the wider cultural landscape, as exemplified by new buildings. Despite the very many landscape and cultural resources in the Zamagurze villages, there is a lack of adequate space for meetings and integration as well as intercultural and intergenerational exchange. Well-designed public space, in good relations with private space and surrounding environment, is crucial for development: it is capable of building a conscious community, which in turn can influence local development in accordance with its needs, taking into account the possibilities and resources shaped by local history and conditions. Investment in the quality of public spaces should shape a village as a balanced structure i.e. something more than just a chaotic grouping of buildings expanding in a disorganized fashion or an open-air museum.