Niniejszy esej poświęcony jest głównie stylowi królowej Elżbiety oraz wcześniejszym i późniejszym rudymentom szeroko rozumianego stylu Tudorów. Wielowiekowa kontynuacja stylu Tudorów i jego ... więcej

Niniejszy esej poświęcony jest głównie stylowi królowej Elżbiety oraz wcześniejszym i późniejszym rudymentom szeroko rozumianego stylu Tudorów. Wielowiekowa kontynuacja stylu Tudorów i jego rozmaitych pochodnych, kierunku trwającego od lat osiemdziesiątych XV wieku, aż po wiek XX (np. budownictwo jednorodzinne), jest fenomenem brytyjskiej kultury architektonicznej, wydaje się być zjawiskiem bez precedensu. Należy zaznaczyć, iż styl Tudorów znalazł, w różnych epokach i w różnych krajach, licznych naśladowców, natomiast styl elżbietański pozostał zjawiskiem mającym raczej charakter precedensu.

Artykuł omawia prace rekonstrukcyjne prowadzone w drewnianej cerkwi w miejscowości Nowe Brusno w województwie podkarpackim. Cerkiew, która nie była użytkowana od zakończenia II wojny światowej, ... więcej

Artykuł omawia prace rekonstrukcyjne prowadzone w drewnianej cerkwi w miejscowości Nowe Brusno w województwie podkarpackim. Cerkiew, która nie była użytkowana od zakończenia II wojny światowej, znajdowała się w stanie awarii budowlanej. Kolejne próby ratowania zabytku kończyły się niepowodzeniami z powodu braku możliwości finansowych. Proces rewaloryzacji cerkwi, zapoczątkowany w latach 90., w roku 2013 spotkał się z nowym podejściem konserwatorskim. Zdecydowano się na przeprowadzenie rekonstrukcji obiektu, chcąc przywrócić cerkwi pierwotną formę historyczną. Zabieg o dużym stopniu ryzyka został podjęty przez inwestora. Należy podkreślić, że prace o takim charakterze, zaliczane do rekonstrukcyjnych, prowadzone są tylko w wyjątkowych przypadkach, i tylko w oparciu o wyczerpujące badania naukowe. W każdy przypadku mogą rodzić nieudokumentowane domysły. Prace prowadzone w cerkwi w Nowym Bruśnie, usuwające późniejsze nawarstwienia, a ukierunkowane na odtworzenie formy historycznej, mogą zakończyć się nową formą obiektu, z wieloma współczesnymi przestrzennymi rozwiązaniami. W artykule opowiedziano się za zachowaniem cerkwi z późniejszymi nawarstwieniami.

O średniowiecznym rodowodzie Mszany Dolnej świadczą nie tylko znane nam źródła pisane, ale co istotne, także niemal klasyczny dla miast tego okresu dobór miejsca jej lokalizacji. Ze względu na ... więcej

O średniowiecznym rodowodzie Mszany Dolnej świadczą nie tylko znane nam źródła pisane, ale co istotne, także niemal klasyczny dla miast tego okresu dobór miejsca jej lokalizacji. Ze względu na skąpy materiał historyczny, także ten materialny, miasto posiada bardzo skromny zasób opracowań charakteryzujących budowę jego planu w przeszłości. Artykuł ten jest próbą uzupełnienia tej luki z wykorzystaniem pomiarowej metody badania planów miast średniowiecznych w oparciu o zagadnienie działki.

Niniejszy artykuł dotyczy początków miasta Sokala, które obecne leży w granicach administracyjnych Ukrainy, a do 1951 roku należało do Polski. Miasto zlokalizowane jest około 90 km na północ ... więcej

Niniejszy artykuł dotyczy początków miasta Sokala, które obecne leży w granicach administracyjnych Ukrainy, a do 1951 roku należało do Polski. Miasto zlokalizowane jest około 90 km na północ od Lwowa. Sokal istniał już zapewne w IX wieku i był jednym z wczesnośredniowiecznych nadbużańskich grodów. Jednak jego lokacja na prawie magdeburskim została przeprowadzona dopiero w pierwszej ćwierci XV wieku przez księcia Siemowita IV, który lokując miasto sprzedał dziedziczny urząd wójta mieszczaninowi krakowskiemu Mikołajowi Schönwaldowi.

Badania archeologiczne zamku w Kowalewie rozpoczęły się w 2013 roku. Dotąd wiedza na jego temat opierała się na szkicu z XIX wieku i krótkich nowożytnych opisach. Z zamku wysokiego na powierzchni ... więcej

Badania archeologiczne zamku w Kowalewie rozpoczęły się w 2013 roku. Dotąd wiedza na jego temat opierała się na szkicu z XIX wieku i krótkich nowożytnych opisach. Z zamku wysokiego na powierzchni nie pozostały żadne relikty. Zamek, którego początek budowy ustalano do tej pory na lata 70–80. XIII wieku, składał się z zamku wysokiego (domu konwentu) otoczonego parchamem i trzech przedzamczy. Przed wzniesieniem murowanego zamku w Kowalewie funkcjonowała drewniana warownia krzyżacka, lecz z dotychczasowych badań wynika, ze zamek wysoki zbudowano na „surowym korzeniu”. Pierwotna warownia musiała się więc znajdować gdzie indziej. Prowadzone w latach 2013– 2015 badania umożliwiły rozpoznanie i rekonstrukcję układu głównej i najsłabiej zachowanej części zamku – domu konwentu. Była to budowla czteroskrzydłowa na planie zbliżonym do kwadratu o boku około 45 m. Zamek nie posiadał wieży głównej ani narożnych wież, brak też dowodów istnienia murowanego krużganka. Główne, południowe skrzydło mieściło najważniejsze, znane ze źródeł pisanych pomieszczenia – kaplicę i refektarz. Od tej strony prowadził przez szyję bramną także wjazd do zamku. Nie był on usytuowany symetrycznie, ale był przesunięty w kierunku zachodnim. Nie ma pewności, jakie wnętrza mieściły się w skrzydle zachodnim – być może sypialnie braci. Północne i wschodnie pełniły najpewniej funkcje gospodarcze, mieszcząc na parterze kuchnię, browar i piekarnię. Większość skrzydeł była podpiwniczona, z wyjątkiem przejazdu bramnego i części środkowej skrzydła wschodniego. Analiza formalna i stylistyczna wskazuje na to, że dom konwentu, zachowany filar gdaniska i kościół parafialny w mieście budowały te same ekipy. Wyniki nowych badań wskazują, że wbrew dotychczasowym poglądom, początek budowy należy datować na przełom XIII i XIV wieku, a czas zasadniczych prac budowlanych na 1. ćwierć XIV wieku.

Artykuł przedstawia przypadek wykonania stropu konstrukcyjnego pod posadzką na gruncie w kamienicy mieszkalnej w Krakowie przy użyciu metod górniczych. Pod częściowo podpiwniczonym budynkiem wykonywano ... więcej

Artykuł przedstawia przypadek wykonania stropu konstrukcyjnego pod posadzką na gruncie w kamienicy mieszkalnej w Krakowie przy użyciu metod górniczych. Pod częściowo podpiwniczonym budynkiem wykonywano rozszerzenie pomieszczeń piwnicznych pod pełny obrys budynku. W tym celu wykonano podkop i zabezpieczenie odcinkowe pod istniejącą posadzką, a następnie zabudowano belki stalowe oraz wypełnienie za pomocą elementów obudowy chodników podziemnych. Po analizie przypadku zaproponowano możliwe do wprowadzenia rozwinięcia i modyfikacje technologii oraz wskazano nowe pola zastosowania.

W pracy przedstawiono wyniki analiz statycznych wzniesionego ponad 100 lat temu i istniejącego kościoła w kontekście wzajemnego oddziaływania konstrukcji drewnianej wysokiego dachu i systemu przypór ... więcej

W pracy przedstawiono wyniki analiz statycznych wzniesionego ponad 100 lat temu i istniejącego kościoła w kontekście wzajemnego oddziaływania konstrukcji drewnianej wysokiego dachu i systemu przypór nośnych ścian murowanych. Historyczny budynek wzniesiono w stylu neogotyckim, znanym również w literaturze jako styl nadwiślański. Kościół zlokalizowany jest w Białymstoku, w północno-wschodniej Polsce. Konstrukcję budynku ukończono w 1905 r. Obecnie jest to archikatedralny kościół archidiecezji białostockiej. Konstrukcję drewnianą wysokiego dachu zrealizowano w formie dwuwieszarowgo systemu dźwigara przekrywającego główną nawę i układu płatwiowo-krokwiowego nad nawami bocznymi. Konstrukcję dachu stanowi układ pełnych dźwigarów z belkami cięgien i układem pośrednich więzarów dachu. Ściany murowane masywne wzniesiono z cegły ceramicznej pełnej z murowanymi przyporami w formie łuków i bocznych wież. Krzyżowe sklepienia oparte są na ścianach. Pionowo nośny system konstrukcyjny stanowią ściany z pilastrami. Ściany wzniesiono bez wieńców i bez zastosowania jakichkolwiek elementów żelbetowych usztywniających. Konstrukcja dachu ma jedynie układ elementów wiążących typu cięgna w postaci drewnianych złożonych belek z belkami drewnianymi przypodporowymi w całej konstrukcji nośnej dachu i jego dźwigarów. W pracy przedstawiono również schematy statyczne konstrukcji zabytkowego kościoła i ocenę stanu technicznego konstrukcji uwzględniając ponadstuletni okres jego użytkowania. Uwzględniono także interakcje i wzajemne oddziaływania systemów konstrukcyjnych budowli oraz zależności odkształceniowo-naprężeniowe w elementach konstrukcji. Praca zawiera również propozycje systemu wzmocnień i usztywnień istniejącej konstrukcji. Aktualny stan i efekty realizacji wzmocnień konstrukcji przedstawione są w postaci charakterystyki naprężenie-odkształcenie wybranych parametrów statycznych.

Artykuł analizuje serię wcześniejszych interwencji wzmacniających na zabytkowej konstrukcji drewnianej dachu w zamku Valentino w Turynie (Włochy) przeprowadzonych około 30 lat temu. Rzadko trafia ... więcej

Artykuł analizuje serię wcześniejszych interwencji wzmacniających na zabytkowej konstrukcji drewnianej dachu w zamku Valentino w Turynie (Włochy) przeprowadzonych około 30 lat temu. Rzadko trafia się możliwość oceny trwałości zastosowanej interwencji bez konieczności polegania na teście przyspieszonego starzenia. W tym przypadku badano prawdziwą konstrukcję, której wzmocnienia dokonała w przeszłości jedna z autorek (C. Bertolini). Rozwój metod badawczych wykorzystujących skaner laserowy wpłynął ostatnio na wzrost zainteresowania takimi obszarami, jak monitorowanie i ocena statyczna konstrukcji budynku. Możliwość uzyskania bardzo szczegółowych modeli oraz możliwość prognozowania dokładności i rozdzielczości modeli powierzchniowych sprawiają, że metoda ta może z powodzeniem być wykorzystywana w badaniach dotyczących konserwacji i zachowania obiektów zabytkowych. Model obiektu uzyskany w wyniku skanu laserowego został porównany z dokumentacją interwencji przeprowadzonej trzydzieści lat wcześniej, w celu sprawdzenia ogólnego bezpieczeństwa całego obiektu. Trójwymiarowe dane geometryczne zostały wprowadzone do kodu elementów skończonych w celu wygenerowania modelu konstrukcji. Model ten uwzględniał pozytywne oddziaływanie deskowania dachu połączonego z konstrukcją wiązarów. Zarówno oryginalne deskowanie, jak też deskowanie wzmacniające, zastosowane ok. 30 lat temu, zostały uwzględnione w analizie, z odniesieniem do różnego stopnia sztywności połączeń.
Artykuł, wychodząc od oryginalnego projektu, prezentuje ocenę trwałości zastosowanych rozwiązań w świetle sytuacji dzisiejszej. Skuteczność podjętych w przeszłości interwencji została potwierdzona przez badania przeprowadzone obecnie, analizy metodami nieniszczącymi oraz symulacje numeryczne.

Lithuania is situated in a highly forested Northeastern Europe area and has a great variety of wooden buildings. Among the wooden structures we can enumerate the religious buildings, rich of historic values, ... więcej

Lithuania is situated in a highly forested Northeastern Europe area and has a great variety of wooden buildings. Among the wooden structures we can enumerate the religious buildings, rich of historic values, presenting different shapes and sizes and also a complex design and stratified construction phases. The oldest wooden churches began to built in Lithuania in the 13^th century. Currently, there are more than 600 existing wooden sacral buildings, which not yet have detailed studies about their constructive and structural aspects.
The main objectives of the research are:
– knowledge of the rituals, related to the building types and stylistics and architectural solutions which were adapted to the Lithuanian sacred architecture;
– systematization of the all sacred Lithuanian wooden buildings, with a particular attention to a detailed study of the more significant examples;
– systematization of the building types and design of a constructive techniques catalogue, useful to the future recovery and preservation of timber structures;
– schedules of the technological solutions, implementation of analyzed wooden buildings, related to the damage mechanisms and detected failures;
– architectural and constructive terms glossary (Italian-Lithuanian-English languages).
The research project proceeds – according to the direct knowledge of the building and through the analysis of the actual conditions – to define a geometric – dimensional and constructive survey, the analysis of the constitutive geometries, the history of construction techniques, the analysis of the main failures and degradations, the retrieval of the literature of the churches and their construction techniques.

A "teethed beam" is a composite beam consisting of multiple beams which are connected with sawtoothlike joints. These composite beams can already be found in illustrations of ancient roman bridges. Until ... więcej

A "teethed beam" is a composite beam consisting of multiple beams which are connected with sawtoothlike joints. These composite beams can already be found in illustrations of ancient roman bridges. Until the late 19^th century these composite beams were used to realize large span widths with heavy loads – e.g. ceiling constructions in town halls and churches but also in bridges and roof constructions.
The teethed joint was supplanted due to the development of novel connection means like hard wood dowels, steel dowels and specifically designed dowels. Since the development of the glulam timber in the 20^th century the teethed beams only played a role in maintenance. From a cultural heritage preservation’s point of view these beams have to be preserved and maintained carefully.
The maintenance of a 270 year old church tower’s roof construction is a good example for the preservation. In this case five teethed beams served as suspender beams for the ceiling construction which supported the roof construction. The teethed beams partially showed biotical damages on the supports so that they had to be replaced.
Unfortunately, there are no design rules for the teethed joint in the existing timber construction literature since the 1970s. Therefore, studies on the load bearing capacity and the load-deferral behavior of composite beams with teethed joints were carried out at the Univeristy of sustainable development Eberswalde. The results showed that the shifting modulus of a teethed joint is equivalent to the shifting modulus of a specifically designed dowel (type C1, Ø140 mm according to EN 912).