Ambiwalencja ciężaru i lekkości w architekturze współczesnej / Piotr Winskowski // W: Ciężar i lekkość w kulturze : estetyka, poetyka, style myślenia / red. nauk. Brygida Pawłowska-Jądrzyk. ... więcej

Ambiwalencja ciężaru i lekkości w architekturze współczesnej / Piotr Winskowski // W: Ciężar i lekkość w kulturze : estetyka, poetyka, style myślenia / red. nauk. Brygida Pawłowska-Jądrzyk. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe UKSW, 2016. – (Prace Zakładu Poetyki Intersemiotycznej i Komparatystyki Mediów). – S. 153-183 : il. (gł. kolor.). – Bibliogr. s. 181-182, Summ. – Tyt. streszcz.: The ambivalence of heaviness and lightness in contemporary architecture. – ISBN 978-83-8090-232-9 (wersja druk.). – ISBN 978-83-8090-233-6 (wersja elektron.)

Ciężar budynków – przez stulecia konotowany pozytywnie jako znamię czy wręcz synonim solidności i warunek ich trwałości – doczekał się wielu sposobów jego wizualnego sygnalizowania (spiętrzanie ... więcej

Ciężar budynków – przez stulecia konotowany pozytywnie jako znamię czy wręcz synonim solidności i warunek ich trwałości – doczekał się wielu sposobów jego wizualnego sygnalizowania (spiętrzanie porządków antycznych, rustyka), przy jednoczesnym dążeniu do uczynienia budynków w ramach technicznych możliwości coraz lżejszymi (z racji ekonomicznych). Modernizm dwudziestego wieku, korzystając z dorobku dziewiętnastowiecznej myśli inżynierskiej, dotyczącej nowych wtedy i wytrzymalszych materiałów (żeliwa, stali, żelbetu) oraz akcentując w sferze ideowej powszechność własnej recepty na aktualne bolączki (oszczędność rozwiązań i wizualną prostotę), wysoko waloryzował lekkość i stworzył sposoby jej wyrażania (np. "pięć punktów nowej architektury" Le Corbusiera). Dzisiejsza wielość stylistyk pozwala na grę ciężarem i lekkością poprzez wskazywanie na jedną wartość poprzez drugą (bez ustawiania ich jako przeciwieństw), na przekroczenie sytuacji, gdy wychylenie ku jednej automatycznie powoduje zmniejszenie drugiej. To właśnie namacalny i pozadyskursywny charakter samego dzieła architektury pozwala na takie sterowanie odbiorem przestrzeni, aby jednocześnie (lub w zaprojektowanej sekwencji) doświadczać nawet tych sprzecznych na pozór jakości. Jako studium takiego przypadku przedstawiono budynek hali wystaw zmiennych Kunsthal (1988-1992) w Rotterdamie, projektu pracowni O.M.A. i Rema Koolhaasa.

For centuries, heaviness in architecture had a positive connotation – it was associated and even equated with solidity and durability – and it received many visual expressions (superimposition of antique ... więcej

For centuries, heaviness in architecture had a positive connotation – it was associated and even equated with solidity and durability – and it received many visual expressions (superimposition of antique architectural orders, rustication), all the while the architects were striving (due to economic reasons) for more lightness, as far as technology would allow it. The twentieth century modernism, drawing from the achievements of the nineteenth-century engineering such as new, more resistant materials (cast iron, steel, reinforced concrete) highly valued lightness and invented new ways for expressing it (e.g. Le Corbusier’s “Five Points towards a New Architecture”), at the same time emphasizing the universal character of these solution to contemporary predicaments (cost-effectiveness and visual simplicity). Nowadays, the abundance of styles allows for playing with heaviness and lightness by expressing one through the other (without juxtaposing them as opposites) and going beyond the situations where leaning towards one automatically reduces the other. Indeed, a tangible and non-discursive character of architectural work allows for steering the perception of space and experiencing these seemingly opposite qualities simultaneously (or in a designed sequence). The case study presents the Kunsthal building (1988-1992), a temporary exhibition gallery in Rotterdam designed by the OMA architectural studio and Rem Koolhaas.