Polacy na Podolu dawniej i dziś / Sadowska, Ewa Janina // W: Kultúrák Találkozása – Kultúrák Konfliktusai (Az V. Nemzetközi Néprajzi Nemzetiségkutató Konferencia előadásai, Békéscsaba, ... więcej

Polacy na Podolu dawniej i dziś / Sadowska, Ewa Janina // W: Kultúrák Találkozása – Kultúrák Konfliktusai (Az V. Nemzetközi Néprajzi Nemzetiségkutató Konferencia előadásai, Békéscsaba, 1993. október 7-8-9.) = Meeting of Cultures – Conflicts of Cultures (Lectures of Vth International Conference of Ethnographic Nationality Research, Békéscsaba, 7-8-9 October 1993.) / szerk. Krupa András, Eperjessy Ernő, Barna Gábor. – Békéscsaba ; Budapest : Magyar Néprajzi Társaság, 1995. – S. 522-525. – ISBN 963-04-6351-2

Referat jest omówieniem wyników badań terenowych autorki. Polacy na Podolu do 1939 roku odróżniali się od Rusinów (Ukraińców) wyznaniem, językiem, strojem ludowym, budownictwem. W 1940 roku inteligencja, ... więcej

Referat jest omówieniem wyników badań terenowych autorki. Polacy na Podolu do 1939 roku odróżniali się od Rusinów (Ukraińców) wyznaniem, językiem, strojem ludowym, budownictwem. W 1940 roku inteligencja, ale i całe polskie wsie były wysiedlane do Kazachstanu. Wrócili nieliczni i z tych tylko niewielu udało się repatriować do Polski w powojennych granicach.
Często po zamknięciu kościoła i zmianie jego funkcji (np. w Olesku na składnicę muzealną wyposażenia sakralnego kościołów obrządku łacińskiego) nie możliwe było przez 50-60 lat praktykowanie. Od lat 1980 następuje powolna odbudowa zrujnowanych świątyń siłami parafian, przy znacznej pomocy z Polski. Znajomość języka polskiego w mowie jest dość dobra, słabsza w piśmie. Podkreślić tu należy ogromną rolę w upowszechnianiu języka programom radiowym i telewizyjnym oraz prasie. Nastąpiła unifikacja stroju ludowego z krakowskiego utożsamianego z polskim narodowym na ukraiński,a raczej jego część-koszulę.
Budownictwo dawnej szlachty zagrodowej chaty symetrycznie dwuizbowe zrębowe o bielonym zrębie, zagrody wielobudynkowe z wolnostojącą stodołą po włączeniu wsi po 1945 roku do kołchozów prawie przestało istnieć w terenie. Jest reprezentowane w Muzeum Skansenowskim we Lwowie. Dwory będące synonimem polskości były celowo niszczone, rozbierane, w najlepszym razie zmieniano ich funkcję z mieszkalnej na placówkę oświatową lub składnicę i usuwano charakterystyczny portyk kolumnowy. Parki dworskie mają wycięty nie tylko starodrzew, a niemal cały drzewostan, zwłaszcza aleję prowadzącą do dworu. Są reprezentowane w Muzeum na wolnym powietrzu w Kijowie, często z pierwotnym wyposażeniem.